މިއަދު މާލެ ސަރަހައްދުގެ ވައިގެ ނުސާފުމިން ނުރައްކާތެރި މިންވަރަކަށް މަތިވުމާ ގުޅިގެން، އާންމު ސިއްހަތަށް އޮތް ނުރައްކަލަކަށް ބަލައި "ރެޑް އެލާޓް" ނެރެފިއެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ގައުމީ ޔުނިވަރސިޓީގެ ސެންޓަރ ފޯ މެރިޓައިމް ސްޓަޑީޒްގައި ހުރި އެއަރ ކޮލިޓީ މޮނިޓަރިންގ ސްޓޭޝަނުން ދައްކާގޮތުގައި، ވައިގެ ނުސާފުމިން ނުވަތަ އެއަރ ކޮލިޓީ އިންޑެކްސް (AQI) ހުރީ 170 ގައެވެ. ސިއްހީ މިންގަނޑުތަކަށް ބަލާއިރު 151 އާއި 200 އާ ދެމެދުގެ ރޭޓިންގްއަކީ "ސިއްހަތަށް ނުރައްކާތެރި" (Unhealthy) މިންވަރެކެވެ. މީގެ މާނައަކީ މިކަމުގެ ސަބަބުން އާންމުންގެ ސިއްހަތަށް ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެއް ކުރަން ފަށާނެ ކަމެވެ.

ވައި ނުސާފުވުމުގެ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ ވައިގެ ތެރޭގައި ހުންނަ ކުދި ޕާޓިކަލްސް ނުވަތަ PM2.5 އެވެ. މި މާއްދާ ހުރީ ކިއުބިކް މީޓަރަކަށް 82 މައިކްރޯގްރާމްގެ މިންވަރަށެވެ. މިއީ ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމްއިއްޔާ (WHO) އިން ކަނޑައަޅާފައިވާ އަހަރީ ރައްކާތެރި މިންގަނޑަށްވުރެ ގާތްގަނޑަކަށް 16.4 ގުނަ އިތުރު މިންވަރެކެވެ.

ރާއްޖޭގެ އެހެން ސަރަހައްދުތަކުގެ ތަފާސްހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު:

* ށ. ފުނަދޫ: 73

* ދ. ކުޑަހުވަދޫ: 163 (މިއީ ވަރަށް ބޮޑަށް ވައި ނުސާފު ސަރަހައްދެއް)

* ލ. ގަން: 97

* ފުވައްމުލަކު ސިޓީ: 84

* އައްޑޫ ސިޓީ (ހިތަދޫ): 96

މި ހިސާބުތަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި މިއަދު މުޅި ރާއްޖޭގެ ވައިގެ ފެންވަރު ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށަށް ގޮސްފައެވެ. "IQAir" ގެ އެންމެ ފަހުގެ މައުލޫމާތުތަކަށް ބަލާއިރު، މި ނުސާފު ވައި މިއަދާއި މާދަމާވެސް ދެމިގެންދާނެ ކަމަށް ލަފާކުރެވެއެވެ.

މިހާރު ފެންނަމުންދާ "ދުންފިންޏަކީ" އަވަށްޓެރި ގައުމުތަކުން އަންނަ ތަޣައްޔަރުވެފައިވާ ވައިގެ ސަބަބުން ދިމާވާ މޫސުމީ ކަމެކެވެ. މިއަހަރުގެ އިރުވައި މޫސުން އާދަޔާ ހިލާފަށް އަވަހަށް (ޑިސެމްބަރު 17 ގައި) ފެށުމާއެކު، އިންޑިއާގެ އުތުރު ސަރަހައްދުތަކުން އަންނަ ހިރަފުހާއި، ފެކްޓްރީތަކުގެ ދުމާއި، ދަނޑުވެރިކަމަށްފަހު އަންދާ ތަކެތީގެ ދުން، ވަޔާއެކު އަރަބި ކަނޑު ހުރަސްކޮށް ރާއްޖެއަށް ދަނީ ފޯރަމުންނެވެ. މީގެ ސަބަބުން މާލެ ސަރަހައްދުގައި ފެންނަ ފެނުމުގެ ދުރުމިން (visibility) ވެސް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށަށް ގޮސްފައެވެ.

މިހާލަތުގައި ސިއްހީ ރައްކާތެރިކަން ހޯދުމަށް ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން ދޭ އިރުޝާދުތައް:

* ބޭރަށް ނިކުމެ އުޅުން މަދުކުރުން: ވީހާވެސް ގިނައިން ގޭތެރޭގައި މަޑުކުރުން. ހާއްސަކޮށް ކުޑަކުދިން، އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުން އަދި ހިތުގެ ނުވަތަ ފުއްޕާމޭގެ ބަލިތައް ހުންނަ މީހުން މިކަމަށް ސަމާލުވުން.

* މާސްކު އެޅުން: ބޭރަށް ނިކުންނަން ޖެހިއްޖެ ހާލަތެއްގައި N95 ނުވަތަ އެއާ އެއްފަދަ ފިލްޓަރ ކުރެވޭ މާސްކެއް ބޭނުންކުރުން.

* ދޮރުތައް ލައްޕާފައި ބެހެއްޓުން: ނުސާފު ވައި ގޭތެރެއަށް ވަނުން ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި ކުޑަދޮރުތަކާއި ބޭރު ދޮރުތައް ލައްޕާފައި ބެހެއްޓުން.

* އެއަރ ޕިއުރިފަޔަރ ބޭނުންކުރުން: ގޭތެރޭގެ ވައި ސާފުކުރުމަށްޓަކައި HEPA ފިލްޓަރު ހުންނަ އެއަރ ޕިއުރިފަޔަރެއް ހުރިނަމަ ބޭނުންކުރުން.